Ở đất nước nào cũng có những phong tục tập quán đặc biệt mà người nước ngoài khó có thể lý giải và Nhật Bản cũng thế. Khi các bạn mới sang Nhật Bản làm việc, chắn hẳn cũng gặp nhiều trường hợp dù không hiểu lắm nhưng vẫn phải theo, những tình huống như thế sẽ còn nhiều hơn khi tốt nghiệp và bắt đầu đi làm tại môi trường Nhật Bản. Nippon Human sẽ giới thiệu sơ lược về một vài điều cơ bản về văn hóa doanh nghiệp Nhật Bản dễ làm người nước ngoài khó xử nhé.
Mục chính gồm
- Cách nói chuyện 言葉遣い ことばづかい
- Chế độ theo thứ tự thâm niên 年功序列 ねんこうじょれつ
- Theo số đông 横並び よこならび
- Kết
Cách nói chuyện 言葉遣い ことばづかい
Trong công việc, đối với cấp trên, đàn anh đàn chị cùng công ty, hoặc là với đối tác ngoài công ty, thông thường người Nhật thêm chữ 「～さん ~san」 vào sau tên, như là 「山田さん Yamada-san」 để cho lịch sự và tôn trọng đối phương.
Cũng có một số nơi gọi cấp trên là 「山田部長 Yamada-bucho」 hoặc ngắn gọn là gọi chức vụ「部長 bucho」, vì thế cho nên khi vào công ty nên để ý xem các Sempai xưng hô với cấp trên như thế nào để học theo là tốt nhất.
Ngoài ra trong tiếng Nhật còn có các loại kính ngữ 「丁寧語- ていねいご」 「尊敬語- そんけいご」 「謙譲語- けんじょうご」, một phần trong các bài thi N2, N1, tùy theo đối phương là ai lại chia cách sử dụng khác nhau.
Ví dụ như là đối với bạn bè thì chúng ta có thể nói 「きみがそう言ったから・・・」, nhưng với cấp trên hay đối tác thì phải sử dụng kính ngữ 「◯◯さんがそうおっしゃったので・・・」. Để nhanh chóng làm quen được với môi trường làm việc tại Nhật thì làm quen, học hỏi các cách sử dụng kính ngữ, các sắc thái khi nói chuyện của người Nhật cũng quan trọng không kém trình độ chuyên môn trong công việc của chúng ta.
Chế độ theo thứ tự thâm niên 年功序列 ねんこうじょれつ
Thời đại thay đổi, nhiều doanh nghiệp, công ty cũng thay đổi suy nghĩ và cách làm việc, họ không quá chú ý đến tuổi tác cũng như thâm niên và chú trọng vào thành quả công việc, nhận ưu đãi theo hiệu quả công việc.
Tuy thế cũng vẫn có những công ty giữ lại chế độ 年功序列.
Các bạn có thể tìm hiểu xem công ty mà mình muốn vào làm có theo chế độ 年功序列 không bằng cách xem độ tuổi của ban điều hành, nếu đa phần đều là người lớn tuổi thì nhiều khả năng công ty đó theo chế độ 年功序列, còn nếu từ giám đốc đến ban điều hành, kinh doanh đa phần có độ tuổi khá trẻ thì công ty này có thể quan tâm đến hiệu quả công việc hơn.
Đây cũng là một trong những thủ thuật để đi tìm việc làm 就活.
Theo số đông 横並び よこならび
Từ ngày xưa, Nhật Bản có một câu thành ngữ 「出る杭は打たれる でるくいはうたれる」, câu này nghĩa là “cái cọc lòi ra sẽ bị đập đi”, có ý nghĩa là cái gì hoặc ai vượt trội hơn tiêu chuẩn bình thường sẽ bị xem là phiền toái gây vướng víu cho người khác, không nên làm những việc gây chú ý.
Cho đến hiện tại, suy nghĩ làm theo số đông 横並び này vẫn ăn sâu vào văn hóa và xã hội Nhật Bản.
Trong công ty, doanh nghiệp Nhật Bản, có những nơi họ xem trọng những người tuy năng lực làm việc không cao nhưng có khả năng teamwork tốt hơn là những cá nhân có hiệu suất làm việc cao.
Có những người tuy có khả năng có kinh nghiệm, nhưng vì không muốn bị cho ra rìa, muốn hòa nhập với mọi người nên giữ im lặng, không nói ra.
Đối với người nước ngoài đến từ những nơi không có văn hóa giống như thế này, nhiều người có thể cảm thấy khó hiểu cũng như bị stress, để làm quen được với môi trường làm việc cần thêm chút ít thời gian nữa.
Kết
Trên đây là một số văn hóa trong doanh nghiệp tại Nhật dễ khiến cho người nước ngoài thấy làm lạ. Mong là bài viết này có thể giúp cho các bạn sinh viên đã, đang và chuẩn bị đi tìm việc cũng như các bạn đã nhận được Naitei hiểu thêm về cuộc sống của 社会人 tại Nhật. Chúc các bạn sớm nắm bắt được các điểm này để có sự chuẩn bị hòa nhập tốt nhất vào môi trường Doanh nghiệp Nhật Bản .
